- Modlitwa eucharystyczna – I (prefacja) 5 VI 16
Centralną częścią liturgii Mszy Świętej stanowi modlitwa eucharystyczna, podczas której dokonuje się tajemnica przeistoczenia złożonych na ołtarzu chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. Aktualny Mszał rzymski zawiera kilkanaście różnych formuł modlitwy eucharystycznej, spośród których kapłan może wybierać w sposób dowolny stosownie do okoliczności sprawowanej liturgii. Podczas celebracji szczególnie uroczystych wykorzystuje się zwłaszcza pierwszą modlitwę eucharystyczną, jako najstarszą, korzeniami swymi sięgającą starożytności chrześcijańskiej. Nowością ostatniej odnowy liturgicznej jest wprowadzenie specjalnego formularza modlitwy eucharystycznej podczas Mszy Świętej dla dzieci.
Modlitwa eucharystyczna rozpoczyna się od prefacji. Prefacja jest zachętą do modlitwy dziękczynnej (Eucharystia, zgodnie ze znaczeniem tego słowa, jest przede wszystkim dziękczynieniem) i sama zawiera również jej elementy.
Prefacja zbudowana jest według bardzo przejrzystego schematu. Rozpoczyna się ona od wstępnego dialogu przewodniczącego kapłana z uczestnikami liturgii: „Pan z wami”. – „I z duchem twoim”. – „W górę serca”. – „Wznosimy je do Pana”. – „Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu”. – „Godne to i sprawiedliwe”. Wypowiadane w nim formuły zmierzają bardzo wyraźnie do skierowania uczestników liturgii ku Bogu w postawie dziękczynnej.
Po dialogu wstępnym następuje dłuższa (często jest ona śpiewana) modlitwa kapłana. Można w niej wyraźnie wyróżnić trzy części. W części pierwszej celebrans potwierdza postawę dziękczynną wyrażoną przez zgromadzonych w świątyni (np. „Zaprawdę godne to i sprawiedliwe /…/, abyśmy składali dziękczynienie…”). W części drugiej przewodniczący liturgii kapłan przedstawia najgłębszy motyw dziękczynienia, który sprawia, że wspólnota eucharystyczna tego dnia przed Bogiem staje. Warto podkreślić, że motywem tym jest nie tylko pewna doraźna pomoc Boga w rozwiązywaniu trudności życia codziennego, ale przede wszystkim wielkie dzieło zbawienia człowieka, które Kościół celebruje w różnych okresach roku liturgicznego. Z tego powodu istnieje bardzo dużo (kilkadziesiąt) różnych prefacji, odpowiednio dostosowanych zarówno do poszczególnych okresów w ciągu roku (np. prefacje na Adwent, Wielki Post, Okres Wielkanocny itp.), jak i do okoliczności sprawowanej Mszy Świętej (np. w dniu pogrzebu, we wspomnienie świętych itp.). Chodzi bowiem o to, aby uczestnicy liturgii, wsłuchując się w słowa prefacji, mogli wydobyć z niej ów motyw osobistego zaangażowania się w eucharystyczne dziękczynienie.
Następnie w kolejnej części przewodniczący liturgii kapłan zaprasza wiernych do wspólnego śpiewu hymnu dziękczynienia i uwielbienia Boga za wielkie dzieła zbawienia, których On nieustannie pośród ludzi dokonuje. Trzeba podkreślić, że do udziału w tym hymnie zaproszeni są nie tylko obecni fizycznie w świątyni, ale również cały Kościół niewidzialny („dlatego zjednoczeni z chórami aniołów i świętych, /…/ jednym głosem wołamy”). Hymn „Święty, święty, święty…” kończy pierwszą część modlitwy eucharystycznej, czyli tzw. prefację (film Największy z cudów – w zakrystii).
Kolejne katechezy pod cyferkami
